Η 11η Σεπτεμβρίου της Λατινικής Αμερικής -ο Αλιέντε, η ιστορία και ο ρόλος των ΜΜΕ

«Στον καλό μου φίλο Σαλβαδόρ Αλιέντε. Φιντέλ Κάστρο», έγραφε το όπλο με το οποίο υπερασπίστηκε, μέχρι το τέλος, το προεδρικό μέγαρο «La Moneda» και τελικά το έστρεψε κατά του εαυτού του, όταν πια όλες οι ελπίδες είχαν χαθεί, για να αναχαιτιστούν οι δυνάμεις των πραξικοπηματιών, ο νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου 1973.
Το πραξικόπημα άρχισε εφαρμόζοντας την Operación Silencio (Επιχείρηση σιωπή), βομβαρδίζοντας τους πύργους και τους αναμεταδότες των ραδιοφωνικών σταθμών που δεν είχαν εξαγοραστεί, καταλαμβάνοντας τις εφημερίδες που δεν «συνεμορφώθησαν προς τα υποδείξεις», καταλαμβάνοντας τα λιμάνια της χώρας και ανατινάζοντας γέφυρες, για να εξαπολύσουν την τελική επίθεση εναντίον του προεδρικού μεγάρου στο Σαντιάγο, από ξηράς και αέρος.
Κι όμως, πάντα η Αλήθεια και η Ιστορία, πάντα καταφέρνει να βρει μια χαραμάδα, για να βγει στο φως της ημέρας. Την 11η Σεπτεμβρίου του 1973 στη Χιλή όλοι οι δέκτες των ραδιοφώνων μετέδιδαν... παράσιτα και ξαφνικά στις 9.10΄το πρωί, η συνομωσία της σιωπής έσπασε. Ένας ραδιοφωνικός σταθμός είχε φωνή. Από τα μικρόφωνα του ραδιοφωνικού σταθμού «Μαγκαγιάνες» ακούστηκε για τελευταία φορά η ήρεμη φωνή του νόμιμα εκλεγμένου προέδρου της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε που μιλούσε στο λαό.

"Μάλλον αυτή είναι η τελευταία μου ευκαιρία να σας μιλήσω. Η αεροπορία βομβάρδισε τους πύργους αναμετάδοσης του Ράδιο Πορτάλες και του Ράδιο Κορπορασιόν. Τα λόγια μου δεν εκφράζουν πικρία, αλλά απογοήτευση. Ας αποτελέσουν την ηθική καταδίκη γι αυτούς που παραβίασαν τον όρκο τους...".

Η σκοτεινιά μιας από τις πιο σκληρές δικτατορίες που γνώρισε ο κόσμος άρχισε να τυλίγει τη Χιλή. Σε λίγο και ο επίσημος ραδιοφωνικός σταθμός του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας επρόκειτο να σιγήσει, μαζί και η φωνή του Αλιέντε. Οι μόνες μάχες που δόθηκαν ήταν γύρω από κάποιους ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες και κάποια εργοστάσια που προσπάθησαν να υπερασπιστούν κάποιοι λίγοι εργάτες. Όλοι τους είναι μεταξύ των νεκρών ή των αγνοουμένων.
Στη διάρκεια της 17χρονης δικτατορίας του Πινοτσέτ αποδεδειγμένα περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν ή «εξαφανίστηκαν» χωρίς ν’ αφήσουν κανένα ίχνος πίσω τους, ενώ περισσότεροι από 100.000 βασανίστηκαν και τουλάχιστον από 500.000 ήταν οι πολιτικοί κρατούμενοι.

Η φρίκη που εξαπέλυσαν πριν ακόμη καλά-καλά καταλάβουν την εξουσία οι πραξικοπηματίες καταγράφεται στην ανταπόκριση δύο γερμανών δημοσιογράφων οι οποίοι ανέφεραν –σύμφωνα με τα αρχεία της ελληνικής υπηρεσίας του BBC- «Ενώπιόν μας δολοφόνησαν 400 με 500 πολίτες. Ήταν η μαζικότερη εκτέλεση που πραγματοποιήθηκε μέσα στο γήπεδο (σ.σ. εννοούν το κεντρικό γήπεδο του Χιλιανής πρωτεύουσας). Επίσης, μπορούμε να πούμε ότι όχι μόνον ακούσαμε, αλλά και είδαμε να σκοτώνουν ανθρώπους στο ξύλο. Δεν τους βασάνιζαν, τους χτυπούσαν αλύπητα μέχρι θανάτου».

Η Αλήθεια και η Ιστορία και πάλι βρήκαν τη χαραμάδα, για βγουν στο φως.

Το «καραβάνι του θανάτου», οι στρατιωτικοί και οι παραστρατιωτικοί του Πινοτσέτ ξαμοληθήκαν, για να σκορπίσουν τον φόβο, τον πόνο, την σιωπή, τον θάνατο. Στο οβάλ γραφείο του στο Λευκό Οίκο, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, ήδη, από τις 15 Σεπτεμβρίου του 1970 είχε ζητήσει από τον επικεφαλής της CIA, Ρίτσαρντ Χελμς : «κάνε ό,τι πρέπει να κάνεις, ξόδεψε όσα θες, τσάκισε την οικονομία, αλλά σώσε τη Χιλή. Εμπόδισε τον Αλιέντε να ορκιστεί ως ο πρώτος εκλεγμένος σοσιαλιστής πρόεδρος στον κόσμο και κάνε αυτό που πρέπει». Δημιουργήθηκε ένα κέντρο που κατηύθυνε τα πάντα με επικεφαλής τον διαβόητο «μάγο της αμερικανικής διπλωματίας», Χένρυ Κίσσιγκερ. Χρησιμοποίησε τα στελέχη των αμερικανικών πολυεθνικών, που ταυτόχρονα ήταν και πράκτορες των βορειοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, για να εξαγοράσουν συνειδήσεις, να ανακαλύψουν μέσα ενημέρωσης και ανθρώπους του Τύπου που ήταν έτοιμοι να εξαγοραστούν, για να πάρουν μέρος στην εκστρατεία συκοφάντησης του προέδρου και του κόμματος που τον υποστήριζε της Unidad Popular (Λαϊκή Ενότητα). Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα των βορειοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών αποκαλύπτουν ότι δεν ήταν λίγοι οι εκδότες και οι δημοσιογράφοι που δέχτηκαν να προσφέρουν, με το αζημίωτο φυσικά, τις υπηρεσίες τους στον Μπάρμπα-Σαμ. Στήθηκαν, με αμερικανικά δολάρια, νόμιμες και παράνομες οργανώσεις έτοιμες να αναλάβουν δράση όταν ο πρόεδρος και η κυβέρνηση αποκομμένοι από το λαό θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με τις δυνάμεις του στρατού. Διοργανώθηκαν απεργίες που παρέλυσαν τη χώρα. Όποιος δεν εξαγοράστηκε, όπως ο στρατηγός Ρενέ Σνάϊντερ, αρχηγός των χιλιανών ενόπλων δυνάμεων, δολοφονήθηκε. Ο επόμενος αρχηγός του γενικού επιτελείου, στρατηγός Πρατς, συμβούλευσε τον Αλιέντε να δημιουργήσει οπλισμένη λαϊκή πολιτοφυλακή, για να εισπράξει την άρνησή του. Ο πρόεδρος δεν ήθελε να παραβιάσει τη συμφωνία που έκανε με τους Χριστιανοδημοκράτες, το «Νόμο των Δημοκρατικών Εγγυήσεων», για να υποστηρίξουν την εκλογή του. Η χιλιανή επανάσταση θα ήταν αναίμακτη απάντησε ο Αλιέντε. Ο στρατηγός Πρατς παραιτήθηκε και στη θέση του ο Αλιέντε διόρισε τον Αουγκούστο Πινοτσέτ! Στο τέλος επιβλήθηκε και το ακήρυχτο οικονομικό εμπάργκο, για να δοθεί το τελευταίο χτύπημα. Η πορεία της Χιλής είχε, ήδη, προδιαγραφεί!
Τελευταίος στόχος το προεδρικό μέγαρο La Moneda. Στα ερείπιά του τάφηκε και ο πρώτος, δια των καλπών, σοσιαλιστής πρόεδρος στον κόσμο. Άλλοι είπαν ότι ο Αλιέντε σκοτώθηκε στις μάχες υπερασπιζόμενος το όνειρο μιας δικαιότερης κοινωνίας. Ο θρύλος, όμως, θέλει να αυτοκτονεί με το ΑΚ-47 που του χάρισε στις 21 Νοεμβρίου 1971, ο Φιντέλ Κάστρο όταν επισκέφθηκε τη Χιλή. Στις 2.00 το απομεσήμερο της 11ης Σεπτεμβρίου 1973, οι ασύρματοι των πραξικοπηματιών μετέδωσα: «το σκυλί είναι νεκρό»! Η Χιλή μετατράπηκε σε ένα απέραντο στρατόπεδο συγκέντρωσης κι ο Πινοτσέτ πέθανε σε βαθειά γεράματα ατιμώρητος για τα εγκλήματά του, υπό την προστασία της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Κείμενο, φωτογραφίες της Θεοδώρας Αγουρίδου