Ραδιόφωνο άφωνο, παράφωνο...

Του Δημήτρη Κανελλόπουλου

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το ραδιόφωνο ήταν ένα θερμό, δημοκρατικό μέσον επικοινωνίας. Δεν κόστιζε πολύ, κι αυτό επέτρεπε σε πολλές μουσικές εκπομπές του να αναδεικνύουν νέες μουσικές τάσεις και τολμηρούς καλλιτέχνες, αποκαθιστώντας μια προσωπική σχέση με χιλιάδες ακροατές και βοηθώντας τους να ανακαλύψουν κάτι πέρα από το μέινστριμ. Ομως οι καιροί αλλάζουν.
Μικρόφωνα χωρίς παραγωγούς. Ολο και συχνότερα θα το βλέπουμε στα στούντιο. Φτηνό ή όχι, οι επιχειρηματίες θέλουν να κάνουν το ραδιόφωνο ακόμα πιο κερδοφόρο. Πάση θυσία. Και η κρίση είναι ένας καλός λόγος ή, συχνότερα, ένα καλό άλλοθι γι' αυτό.

Ετσι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι σταθμοί κόβουν τις εκπομπές με χαρακτήρα, περιορίζοντας το ρεπερτόριό τους σε φτωχές παραλλαγές ελάχιστων τραγουδιών. Ενώ η φετινή σεζόν άρχισε με την κυβέρνηση να σφυρίζει αδιάφορα απέναντι στις ελλείψεις της κρατικής ραδιοφωνίας (από τον Δεκαπενταύγουστο περιμένουμε την προκήρυξη για τους συμβασιούχους), με σταθμούς και δισκογραφικές εταιρείες απλώς να αλληλοεξυπηρετούνται, αφήνοντας τους ακροατές να νομίζουν ότι τους προτείνουν νέους σταρ και με πιέσεις σε καλλιτέχνες να απαρνηθούν τα δικαιώματά τους, προκειμένου ν' ακούσουν τα τραγούδια τους απ' τα ερτζιανά. Και ακόμα, με πολύ λιγότερους επαγγελματίες πίσω από τα μικρόφωνα. Τελευταίο παράδειγμα ο «Μελωδία 99,2». Απολύθηκαν οι περισσότεροι παραγωγοί (Οδυσσέας Ιωάννου, Κώστας Θωμαΐδης, Διονυσία Μπάκα κ.ά.), με αποτέλεσμα ο σταθμός-προπύργιο του καλού ελληνικού τραγουδιού να παίζει πλέον με playlist τα Σαββατοκύριακα. Τουλάχιστον το ρεπερτόριό του δεν έχει αλλάξει, κάτι είναι και αυτό.

Μέχρι πρότινος θα ήταν αδιανόητο. Και όμως, σήμερα, υπάρχει μουσικό ραδιόφωνο που βγάζει ολόκληρο δεκαπενθήμερο πρόγραμμα μεταδίδοντας συνολικά μόνο 167 τραγούδια! Είναι ο «Hot FM» 104,6 και αν νομίζετε πως δεν τον ακούει κανείς, κάνετε λάθος. Δεύτερος είναι στη λίστα με τις τελευταίες ακροαματικότητες.

Τα περισσότερα μουσικά ραδιόφωνα λειτουργούν πια με ελάχιστους ανθρώπους. Ο «Δίεση 101,3» έχει επτά παραγωγούς, ο «Rock 96,9» το ίδιο, ο «Freedom 88,9» μόλις τρεις, όσους το «Δίφωνο 96,6» και ο «Oasis 88», ο δε «Derti 98,6» μόνο έναν. Επίσης οι «Hot» και «Music» δεν έχουν κανέναν. Ραδιόφωνα i-pod δηλαδή! Χώρια ότι πολλές από τις θέσεις αυτές στα μικρόφωνα τις παίρνουν σελέμπριτι ή τηλεοπτικά πρόσωπα που δεν έχουν σχέση με τα FM.
Είναι αλήθεια ότι στις διευθύνσεις των σταθμών βρίσκονται συχνά συνθέτες και στιχουργοί (ο Βαλεντίνο στον «Sfera», ο Οδυσσέας Ιωάννου μέχρι πρόσφατα στον «Μελωδία»), ενώ ακόμα συχνότερα οι σταθμοί έχουν επιχειρηματικό εναγκαλισμό με δισκογραφικές εταιρείες. Π.χ. ο «Ρυθμός 94,9», ο «ΑΝΤ1» και η δισκογραφική Heaven Music ανήκουν στον ίδιο όμιλο. Και στο Top 10 του «Ρυθμού», οι οκτώ στους δέκα καλλιτέχνες προέρχονται από τη Heaven. Επίσης, ο όμιλος Γιαννίκου διαθέτει και ραδιοσταθμούς («Δίφωνο 96,6» με έντεχνο ρεπερτόριο, «Oasis 88» με λαϊκά και «Fresh 88,6» με ποπ καθώς και δισκογραφικές εταιρείες (Legend, Lyra) που αλληλοϋποστηρίζονται σταθερά.

Σ' αυτή την παλιά ιστορία, έρχονται τώρα να προστεθούν νέες. Η ιδιοκτησία του «Σκάι 100,3» αποφάσισε να μη μεταδίδει τραγούδια καλλιτεχνών, που έχουν αναθέσει στην ΑΕΠΙ την είσπραξη των πνευματικών δικαιωμάτων τους. Προς το παρόν ο «Σκάι» μεταδίδει αρκετά παλιά κάντρι, που τού έρχονται ίσως οικονομικότερα

Ελάχιστοι είναι οι σταθμοί που παίζουν ελεύθερα, χωρίς playlist. Τα μουσικά ραδιόφωνα της ΕΡΤ (Kosmos, Δεύτερο Πρόγραμμα, Τρίτο Πρόγραμμα), ο «Μελωδία 99,2», ο «Best 92,6», ο «Εν Λευκώ 87,7».

πηγή:Ελευθεροτυπία (το πλήρες ρεπορτάζ)