Έκλεισε σήμερα τις πόρτες του το 3ήμερο διεθνές συνέδριο με θέμα το γέλιο που διοργάνωσε η γαλλική εφημερίδα «Μonde». Φιλόσοφοι, ιστορικοί, ψυχαναλυτές, ηθοποιοί, λογοτέχνες και κινηµατογραφιστές, άνθρωποι της θεωρίας και άνθρωποι της πράξης, συγκεντρώθηκαν στην πόλη Λε Μανς της Γαλλίας και έβαλαν το λιθαράκι τους στην …ανατομία του γέλιου, που το θεωρούν πολύ σοβαρό θέμα για την προσωπική αλλά και τη δημόσια ζωή.
Μικρό δείγμα των απόψεων που ακούστηκαν (ελπίζουμε να δημοσιοποιηθούν τα πλήρη πρακτικά):
Φρανσουά Ρολάν, σεναριογράφος, ηθοποιός και χρονογράφος: «Η φιλοσοφία», συνίσταται στο να κοιτάζεις τα πράγµατα από λίγο πιο κοντά. Το χιούµορ, στο να τα κοιτάζεις από λίγο πιο µακριά, ώστε να αποκτάς και µια διαφορετική οπτική.Όταν ο φιλόσοφος δεν είναι ικανός για λίγο χιούµορ, είναι απλώς κάποιος που κάνει µάθηµα. Όταν ο κωµικός δεν στοχάζεται πάνω στο µέλλον του ανθρώπου και στις συγκυρίες της εποχής, είναι απλώς ο διασκεδαστής που ανεβαίνει στη σκηνή στο τέλος του συµποσίου. Από αυτή την άποψη, οι δύο αυτοί κλάδοι συνδέονται».Το πρόβληµα µε το χιούµορ σήµερα έγκειται στην εµπορευµατοποίησή του, στην απόλυτη εκµετάλλευσή του από την αγορά. Οι διαφηµιστές κάνουν χιούµορ, οι επιχειρήσεις µισθώνουν κλόουν. Το χιούµορ χάνει την ιδιαιτερότητα που του δίνουν αυτή η ελαφρότητα, η ποίηση, η ρήξη, και κυρίως η ελευθερία. Η εµπορική του χρήση το στερεί από την πρωταρχική του λειτουργία, αυτή της χειραφέτησης, της απελευθέρωσης. Το ηχηρό, βροντερό, σαρκαστικό γέλιο του γελωτοποιού σήµαινε «δεν συµφωνώ µαζί σας, δεν σκέπτοµαι όπως εσείς. Αλλιώς θα έπρεπε να είναι τα πράγµατα». Το γέλιο που περιγράφουν οι φιλόσοφοι είναι ένα εργαλείο ελευθερίας, µια βίαιη κλωτσιά στην καθεστηκυία τάξη. Σήµερα, οι περισσότεροι επαγγελµατίες του γέλιου προσποιούνται ότι ενοχλούν, αλλά δεν το κάνουν. Στέλνουν τα παραδοσιακά σηµάδια του γέλιου, αλλά στην πραγµατικότητα αναισθητοποιούν τον κόσµο. «Αθετούν την υπόσχεση που δίνουν και µαζί κάνουν την εξουσία να τρίβει τα χέρια της».
Ζαν Μπερνµπόµ: Το γέλιο είναι µια έκφραση ελευθερίας. Γι’ αυτό και µπορούµε να γελάµε µε όλα αλλά όχι και µε τον οποιονδήποτε, κυρίως όχι µε τους εχθρούς της ελευθερίας – σύµφωνα µε τη διάσηµη ρήση του µεγάλου κωµικού και συγγραφέα Πιερ Ντεσπρόζ. Η αλήθεια αυτή όµως ξεπερνά τα πολιτικά διακυβεύµατα. Για να αξίζει το όνοµά του, το γέλιο πρέπει να σπάει τις αλυσίδες της ανθρώπινης ύπαρξης, να δυναµιτίζει τις βεβαιότητές µας, να κλονίζει την ταυτότητά µας ακριβώς τη στιγµή που αυτή απειλεί να παγ(ι) οποιηθεί. Μια τέτοια δόνηση δεν µας αφήνει ποτέ άθικτους…
Μικρό δείγμα των απόψεων που ακούστηκαν (ελπίζουμε να δημοσιοποιηθούν τα πλήρη πρακτικά):
Φρανσουά Ρολάν, σεναριογράφος, ηθοποιός και χρονογράφος: «Η φιλοσοφία», συνίσταται στο να κοιτάζεις τα πράγµατα από λίγο πιο κοντά. Το χιούµορ, στο να τα κοιτάζεις από λίγο πιο µακριά, ώστε να αποκτάς και µια διαφορετική οπτική.Όταν ο φιλόσοφος δεν είναι ικανός για λίγο χιούµορ, είναι απλώς κάποιος που κάνει µάθηµα. Όταν ο κωµικός δεν στοχάζεται πάνω στο µέλλον του ανθρώπου και στις συγκυρίες της εποχής, είναι απλώς ο διασκεδαστής που ανεβαίνει στη σκηνή στο τέλος του συµποσίου. Από αυτή την άποψη, οι δύο αυτοί κλάδοι συνδέονται».Το πρόβληµα µε το χιούµορ σήµερα έγκειται στην εµπορευµατοποίησή του, στην απόλυτη εκµετάλλευσή του από την αγορά. Οι διαφηµιστές κάνουν χιούµορ, οι επιχειρήσεις µισθώνουν κλόουν. Το χιούµορ χάνει την ιδιαιτερότητα που του δίνουν αυτή η ελαφρότητα, η ποίηση, η ρήξη, και κυρίως η ελευθερία. Η εµπορική του χρήση το στερεί από την πρωταρχική του λειτουργία, αυτή της χειραφέτησης, της απελευθέρωσης. Το ηχηρό, βροντερό, σαρκαστικό γέλιο του γελωτοποιού σήµαινε «δεν συµφωνώ µαζί σας, δεν σκέπτοµαι όπως εσείς. Αλλιώς θα έπρεπε να είναι τα πράγµατα». Το γέλιο που περιγράφουν οι φιλόσοφοι είναι ένα εργαλείο ελευθερίας, µια βίαιη κλωτσιά στην καθεστηκυία τάξη. Σήµερα, οι περισσότεροι επαγγελµατίες του γέλιου προσποιούνται ότι ενοχλούν, αλλά δεν το κάνουν. Στέλνουν τα παραδοσιακά σηµάδια του γέλιου, αλλά στην πραγµατικότητα αναισθητοποιούν τον κόσµο. «Αθετούν την υπόσχεση που δίνουν και µαζί κάνουν την εξουσία να τρίβει τα χέρια της».
Ζαν Μπερνµπόµ: Το γέλιο είναι µια έκφραση ελευθερίας. Γι’ αυτό και µπορούµε να γελάµε µε όλα αλλά όχι και µε τον οποιονδήποτε, κυρίως όχι µε τους εχθρούς της ελευθερίας – σύµφωνα µε τη διάσηµη ρήση του µεγάλου κωµικού και συγγραφέα Πιερ Ντεσπρόζ. Η αλήθεια αυτή όµως ξεπερνά τα πολιτικά διακυβεύµατα. Για να αξίζει το όνοµά του, το γέλιο πρέπει να σπάει τις αλυσίδες της ανθρώπινης ύπαρξης, να δυναµιτίζει τις βεβαιότητές µας, να κλονίζει την ταυτότητά µας ακριβώς τη στιγµή που αυτή απειλεί να παγ(ι) οποιηθεί. Μια τέτοια δόνηση δεν µας αφήνει ποτέ άθικτους…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η γνώμη σας μετράει για μάς