Ψωμί, παιδεία, ελευθεροτυπία!

Του ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ
Η απουσία της «Ελευθεροτυπίας» από τα περίπτερα, την Παρασκευή, ανησύχησε πολύ κόσμο.

Γιατί τα προβλήματα που αντιμετωπίζει εδώ και καιρό δεν αποτελούν μυστικό, έχουν περάσει στην κοινή γνώμη, πόσω μάλλον στους αναγνώστες της.

Ενας απ' αυτούς, ο πολύ αγαπητός μου Θάνος Μικρούτσικος, με πήρε τηλέφωνο την Παρασκευή για να μάθει τι ακριβώς συνέβαινε.

«Είναι κάποια απεργία ή κάτι χειρότερο;» με ρώτησε.

- Προς το παρόν είναι μόνο μια απεργία. Για αργότερα δεν μπορώ να σου εγγυηθώ, του απάντησα.

«Και ποια είναι τα αιτήματά σας;».

- Ελα ντε, ποια είναι τα αιτήματά μας... Υποθέτω να πληρωθεί το προσωπικό, που κάνει να παίρνει λεφτά τριών μηνών. Τι άλλο;

«Και από ποιον τα ζητάτε;».

- Μα από τη Μάνια, η οποία βέβαια την Τρίτη που της έκοψαν το δάνειο ήθελε να διακόψει την έκδοση της εφημερίδας, γιατί δεν έχει λεφτά να πληρώσει. Και της αλλάξαμε εμείς γνώμη, λέγοντας ότι πρέπει να εξαντλήσουμε όλες τις δυνατότητες.

«Δηλαδή, μου λες ότι κάνετε απεργία στον εαυτό σας, ή κάνω λάθος;».

- Κάπως έτσι, τι να λέμε τώρα...

****

Το κακό με αυτή την απεργία στην «Ελευθεροτυπία» είναι ότι πράγματι νιώθουμε πως στράφηκε εναντίον μας. Οχι τόσο γιατί όσοι πιέσαμε τη Μάνια να συνεχίσει εμφανιστήκαμε την άλλη μέρα ανακόλουθοι, αλλά κυρίως γιατί πολλοί από μας μετά από 30 ή και 35 χρόνια σ' αυτή την εφημερίδα σήμερα αισθανόμαστε ότι είναι και δικιά μας. Και ειλικρινά τρομάζουμε στην ιδέα ότι σε λίγο καιρό μπορεί να μείνουμε μόνοι. Δηλαδή χωρίς την «Ελευθεροτυπία» και ως εφημερίδα και ως έννοια:

Τις περισσότερες φορές ένας τίτλος δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Ασε που πυκνά συχνά άλλα υποδηλώνει και περί άλλου πρόκειται. Ομως για την «Ελευθεροτυπία» μπορεί να πει κανείς ότι από το καλοκαίρι του '75, που κυκλοφόρησε, ήταν σχεδόν όνομα και πράγμα. Με αρκετές άτυχες στιγμές, ή και περιόδους, δεν λέω, αλλά με μια σταθερή εμμονή στα δικαιώματα του δημοσιογράφου να γράφει ελεύθερα την άποψή του, ακόμα και αν αυτή είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με τη δική της γραμμή.

Και μετά είναι και κάτι άλλο. Οπως θα θυμούνται μερικοί, τον Ιούλιο του '75 η «Ελευθεροτυπία» κυκλοφόρησε ως «η εφημερίδα των συντακτών» πράγμα που στη συνέχεια, όταν αποδείχθηκε πως οι δημοσιογράφοι δεν είχαν καμία σχέση με το ιδιοκτησιακό της καθεστώς, χλευάστηκε με τον πιο έντονο τρόπο. Αλλ' αυτό τελικά ήταν λάθος. Γιατί η «Ελευθεροτυπία» μπορεί να μην ανήκε πράγματι στους δημοσιογράφους της, αλλά εν τέλει αποδείχθηκε ότι ήταν ο παράδεισός τους!

Τις προάλλες μια καλή συνάδελφος, με την οποία άνοιξα αυτή τη συζήτηση, προσπάθησε να κάνει τη δικηγόρο του διαβόλου: «Μην ξεχνάς ότι και η δικιά μας εφημερίδα έχει παίξει τα παιχνιδάκια της, για να μην πω τις παιχνιδάρες της» μου είπε. Αναφερόταν στην περίοδο του εκσυγχρονισμού, όπου πράγματι παρατηρήθηκαν αρκετές δυσκολίες τόσο με τους δημοσιογράφους όσο και με το αναγνωστικό κοινό.

«Ακόμα και τότε», της υπενθύμισα, «όμως, όποιος ήταν αποφασισμένος να το παλέψει, δεν έχασε τίποτα από το δικαίωμά του να εκφράζεται ελεύθερα. Με γκρίνιες ή και με καβγάδες, πολλές φορές, αλλά ποιος είπε ότι ακόμα και στις ευτυχέστερες περιπτώσεις η ελευθερία της άποψης χαρίζεται και δεν κατακτάται;».

Εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι η «Ελευθεροτυπία» δεν υπήρξε ποτέ μυστρί, ούτε τάνκερ. Γι' αυτό και μπόρεσε να σεβαστεί τουλάχιστον τους βασικούς κανόνες της ενημέρωσης. Γι' αυτό και σήμερα δεν έχει τα απαιτούμενα οικονομικά αποθέματα που θα εξασφάλιζαν την ανέφελη μακροημέρευσή της.

Το ξέρω, τρεις μήνες απλήρωτος, όταν δεν έχεις άλλη δουλειά και πρέπει να ζήσεις οικογένεια, δεν είναι εύκολο πράγμα. Από την άλλη, όμως, η δημοσιογραφία είναι (δεν λέω λειτούργημα) ένα ειδικό επάγγελμα, που απαιτεί κάτι παραπάνω από υπομονή. Απαιτεί θυσίες. Ειδικότερα όταν το μέσο στην οποία την ασκείς σου δίνει τη δυνατότητα να νιώθεις πως είσαι ελεύθερος.

πηγή:Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία