"Στις 25 Μάη ξέσπασε στην πλατεία Συντάγµατος ένα µαζικό πολιτικό κίνηµα αντίστασης και χειραφέτησης, που αποτέλεσε µια κρίσιµη καµπή στον «παρατεταµένο λαϊκό πόλεµο», ο οποίος ξεκίνησε µε την ψήφιση του επαχθούς Μνηµονίου και κλιµακώθηκε µε έντεκα πανεργατικές γενικές απεργίες. Στην υπό «κινεζοποίηση» Ελλάδα της διαρκούς λιτότητας και της οικονοµικής εξαθλίωσης, του εργασιακού µεσαίωνα και της απώλειας της εθνικής κυριαρχίας, το κίνηµα των πλατειών εξέφρασε τη διάρρηξη των παγιωµένων σχέσεων αντιπροσώπευσης και των αστικών κοινωνικών συµµαχιών, µεταµορφώνοντας την κρίση από οικονοµική σε πολιτική. Kαθοριστικής σηµασίας στοιχείο, συµβάλλον και στην αντιφατικότητα του κινήµατος, υπήρξε η συµµετοχή χιλιάδων ψηφοφόρων του πελατειακού δικοµµατισµού, ορµώµενων από τη δυσαρέσκεια και την απόγνωση απέναντι στην πολιτική αφαίµαξης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.
Ο µαχητικός Ιούνιος, κατά τον οποίο εξαπλώθηκε σε δεκάδες πλατείες της χώρας ο δηµοκρατικός θεσµός της λαϊκής συνέλευσης, χαρακτηρίστηκε από γοργές εξελίξεις όσον αφορά στην ιδεολογική ταυτότητα του κινήµατος των «Αγανακτισµένων». Οι πρώτες µέρες της κινητοποίησης, όταν αυτή αγκαλιάστηκε από τα αντιδραστικά ΜΜΕ, σηµαδεύτηκαν από έντονη εχθρότητα απέναντι στην παρέµβαση κοινωνικών συλλογικοτήτων και οργανωµένων µορφών ταξικής πάλης (κόµµατα, συνδικάτα). Σύντοµα, όµως, αποδείχτηκε ότι για να αγωνιστούµε µε το σύνθηµα «δεν φεύγουµε αν δεν φύγουν κυβέρνηση, τρόικα, χρέος», έπρεπε το κίνηµα να ριζοσπαστικοποιηθεί, να αποκτήσει πολιτικές θέσεις και να µπολιαστεί στους χώρους εργασίας, δηλαδή να επεκταθεί η δηµοκρατική αυτοοργάνωση στο πεδίο της οικονοµίας, µε απώτερο σκοπό τον κοινωνικό εργατικό έλεγχο.
Σ' αυτή την κατεύθυνση υπήρξαν αξιοσηµείωτα βήµατα, καθώς στις κινητοποιήσεις πρωτοστάτησαν οι υπάλληλοι σε κλάδους εντατικής εκµετάλλευσης του ιδιωτικού τοµέα, οι νέοι της επισφαλούς διανοητικής εργασίας και των µισθών πείνας, οι συνδικαλισµένοι εργάτες και οι άνεργοι. Ο κόσµος χάραξε το δρόµο µε λαϊκές συνελεύσεις, απεργιακές φρουρές και καταλήψεις διαρκείας (∆ήµος Αθήνας, νοσοκοµείο Ιεράπετρας, σούπερ µάρκετ Dia, ∆ΕΚΟ), ενώ η επιγενόµενη απονοµιµοποίηση των γραφειοκρατικών ηγεσιών των ΓΣΕΕ-Α∆Ε∆Υ αύξησε την επιρροή των πρωτοβάθµιων σωµατείων βάσης και της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Η γενικευµένη οργή για την εκποίηση της δηµόσιας περιουσίας και την κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας αποκρυσταλλώθηκε στο σύνθηµα «δεν χρωστάµε, δεν πουλάµε, δεν πληρώνουµε».
Αναµφίβολα, οι ηµεροµηνίες που σφράγισαν την πρωτοφανή δυναµική του αγώνα ήταν 15-28-29 Ιουνίου, όταν οι γενικές απεργίες συναντήθηκαν µε τις λαϊκές συνελεύσεις. Η επιµονή του κόσµου, ο οποίος, παρά την κυβερνητική απόφαση για σκληρή αστυνοµική καταστολή, ανασυντασσόταν και παρέµενε στο Σύνταγµα, κατέδειξε τον πολιτικό µετασχηµατισµό του κινήµατος και την οριστική ρήξη του µε τη µνηµονιακή συναίνεση. Αποµαζικοποιηµένη λόγω της ιδεολογικής τροµοκρατίας κράτους και κεφαλαίου, που συµπυκνώθηκε στις απειλές «Μεσοπρόθεσµο ή χρεοκοπία/τανκς», η Κάτω Βουλή των πλατειών συνέχισε τις εργασίες της.
Οι παραπάνω εµπειρίες συνθέτουν την πολύχρωµη τοιχογραφία της λαϊκής εξέγερσης, που µολονότι δεν κατόρθωσε να αποτρέψει την εισαγωγή της χώρας στην προκρούστεια κλίνη του Μεσοπρόθεσµου, εγκαινίασε µια νέα, ποιοτικά διαφορετική, πολιτική πραγµατικότητα, µε θεµέλιό της το αίτηµα για άµεση δηµοκρατία και «ισότητα, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια».
Για τη συνέχιση του αγώνα είναι επιτακτική ανάγκη η δηµιουργία ενός ηγεµονικού πολιτικού µετώπου, µιας κρίσιµης µάζας κοµµάτων, συνελεύσεων, σωµατείων και πολιτών, που θα παλέψει για την πολιτική-κοινωνική χειραφέτηση και θα εκπονήσει ένα µεταβατικό πρόγραµµα εκτάκτου ανάγκης για την υπεράσπιση των λαϊκών συµφερόντων. Βασικοί άξονες πρέπει να είναι η στάση πληρωµών και η διαγραφή του χρέους σε ρήξη µε την Ε.Ε., η αναδιανοµή του εισοδήµατος εις βάρος του κεφαλαίου και υπέρ της µισθωτής εργασίας, η υπεράσπιση του δηµόσιου και δωρεάν χαρακτήρα των κοινωνικών αγαθών (υγεία, παιδεία), η εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση των τραπεζών και των στρατηγικών επιχειρήσεων και η χάραξη βιοµηχανικής πολιτικής µε στόχο την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανακούφιση των εργαζοµένων, η θέσπιση αποκεντρωµένων αµεσοδηµοκρατικών θεσµών και η κατάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας.
Η βίαιη έκρηξη οργής της φτωχής και αποκλεισµένης νεολαίας της Αγγλίας και οι επερχόµενες κοινωνικές συγκρούσεις προοιωνίζουν το ευρωπαϊκό φθινόπωρο θερµό, και καθιστούν επίκαιρα τα λόγια του Αντόνιο Γκράµσι: «Ο παλιός κόσµος πεθαίνει και ο καινούργιος πασχίζει να γεννηθεί. Ζούµε στην εποχή των τεράτων».
Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος
(της γνωστής οικογενείας)