Έρωτας για την ΕΡΤ

Του Παντελή Σιβρή

Ενώ ο πόλεμος συνεχίζεται με λύσσα και η κυβέρνηση ξανακατέβασε το δορυφορικό σήμα της ΕΡΤ αφήνοντας στους εκεί «ελεύθερους πολιορκημένους» μόνο το internet για να ακούγεται η φωνή τους και με τον φόβο της επέμβασης των ΜΑΤ να πλανιέται πάνω απ’ τα απλήρωτα κεφάλια τους,  η «Δ.Τ» (Δήθεν Τηλεόραση) μεταδίδει την πιο μιλιταριστική παρέλαση των τελευταίων ετών. Παρέλαση χωρίς «μιζέρια» είπε ο υπουργός άμυνας. Βλέπουν ξανά τανκς τα μάτια μας, και οι σκέψεις μου γυρίζουν στο παρελθόν...

Από την πρώτη στιγμή που μ’ αυτόν τον σκληρό απίστευτο τρόπο η κυβέρνηση έκλεισε την ΕΡΤ,  και άφησε τη χώρα χωρίς δημόσια ραδιοτηλεόραση, ένοιωσα σαν να έχω πένθος. Πένθος βαθύ ανάμεικτο με οργή, με ρίζες που φτάνουν στά παιδικά μου χρόνια, ξεκινώντας φυσικά από το ραδιόφωνο και συνεχίζοντας στην τηλεόραση, πένθος για βιώματα που μού καθόρισαν τη ζωή. Για μια στιγμή αισθάνθηκα μόνος, αλλά βγαίνοντας στο δρόμο για να πάω στην Αγία Παρασκευή εκείνο το βράδυ της ενδεκάτης Ιουνίου, διαπίστωσα με ανακούφιση ότι είναι κι’ άλλοι πάρα πολλοί οι «πενθούντες» και οι εξοργισμένοι μ’ αυτό που συνέβη.

Τέλη της δεκαετίας του ’60 μαθητής του δημοτικού, θυμάμαι τη μητέρα μου να συγυρίζει το σπίτι να τινάζει μαξιλάρια στο μπαλκόνι όπως γινόταν παλιά, να σφουγγαρίζει. Και ανάμεσα στις φωνές της «μην πατάς δεν έχει στεγνώσει», να ακούγονται στη διαπασών από το κρατικό ραδιόφωνο, οι πρωινές θεατρικές σειρές που έκαναν την φαντασία μου να καλπάζει. «Το σπίτι των ανέμων» με την φωνή του Βύρωνα Πάλλη στο ρόλο του δικηγόρου Λαμπίρη. Το «Μείνε κοντά μου αγαπημένη», μια ερωτική ραδιοφωνική σειρά με το μαγικό Concierto de Aranjuez  σαν μουσικό της σήμα, και άλλες πολλές σειρές με τις φωνές των σημαντικότερων  Ελλήνων ηθοποιών, που ζωντάνευαν μέσα στο μυαλό μου καταπληκτικούς κόσμους. 

Δεν ξεχνάω ποτέ τη ραδιοφωνική χροιά της φωνής της Μαίρης Αρώνη. Λίγο αργότερα ένα μικρό τρανζιστοράκι ήταν κάθε βράδυ κρυμμένο κάτω απ’ το μαξιλάρι μου, κρυφά απ’ τους γονείς,  και απ’ αυτό μάθαινα ραδιόφωνο με  «καθηγητές» τον Γιώργο Παπαστεφάνου, τον Γιάννη Πετρίδη, τον Μίμη Πλέσσα («να μιλήσουμε για μουσική»), τη Ρηνιώ Παπανικόλα, τον συγγραφέα Δημήτρη Γιαννουκάκη και τον συνθέτη Κώστα Γιαννίδη να μιλούν για την παλιά Αθήνα της νιότης τους - και όλα αυτά τα πρόσωπα που μοιάζουν σήμερα σαν μύθοι.

Το Τρίτο Πρόγραμμα του Χατζιδάκι υπήρξε για μένα η χαριστική βολή. Ανάμεσα στά χιλιάδες άλλα,  απ’ τη συχνότητά του,  άκουσα το Χατζιδάκι -  ζωντανά από ένα θέατρο -να παίζει Nino Rota στο πιάνο, στη μνήμη του φίλου του συνθέτη που μόλις είχε φύγει απ’ τη ζωή.

Όταν μπήκα στην ΕΡΤ το φθινόπωρο του 1983 για την πρώτη μου ραδιοφωνική εκπομπή, είδα μια αντιφατική πραγματικότητα: Εκεί, από τη μια σε φώναζε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, τότε διευθυντής ραδιοφωνίας, αυτοπροσώπως να σού δείξει με υπομονή πώς να «τοποθετήσεις» τη φωνή σου στο μικρόφωνο, και από την άλλη όταν ρώταγες πού είναι το γραφείο τύπου, για να δώσεις το δελτίο της εκπομπής σου, σε παρέπεμπαν σε κάτι κυρίες πού μαζεμένες γύρω από μία σόμπα... έπλεκαν κουτσομπολεύοντας: Αυτές ήταν το γραφείο τύπου…

Και εδώ μπαίνουμε στο ψητό: Τί είναι η ΕΡΤ; Οι μαγικές φωνές τού ραδιοφώνου,  οι σπουδαίες τηλεοπτικές σειρές, τα τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και η αντικειμενική ενημέρωση (όταν είναι τέτοια ),  η μια δημοσιοϋπαλληλική ρουτίνα γνώριμη κάθε δημόσιας υπηρεσίας; «Όλα πατρίδα μας. Κι’ αυτά και εκείνα», απαντάμε λογικά.

Κανείς δεν είπε ποτέ ότι η ΕΡΤ δεν ήθελε αλλαγές σημαντικές. Αλλαγές όμως όχι αποκεφαλισμό και καταστροφή. Γιατί καταστρέφοντας την δεν κλείνεις απλά μια  δημόσια υπηρεσία με όλα τα επακόλουθα. Σκοτώνεις τις αναμνήσεις μας, τα παιδικά μας χρόνια, κόβεται η συνέχεια της ζωής. Προκαλείς συλλογικό πένθος. Και  αυτό  το πληρώνουμε όλοι όσοι νοιαζόμαστε για την ΕΡΤ, αλλά θα το πληρώσεις και εσύ πού την έκλεισες σαν να κλείνεις το θερμοσίφωνα στο σπίτι σου.

Γράφω αυτό το κείμενο, έχοντας στο νου μου εκείνους τους ανθρώπους στην ΕΡΤ, πού βρήκαν το κουράγιο να ΜΗΝ αναζητήσουν τη σιγουριά της «Δημόσιας Τηλεόρασης», αλλά να μείνουν εκεί μέσα απλήρωτοι και επί ξύλου κρεμάμενοι, λειτουργώντας μια ραδιοφωνία και τηλεόραση τόσο υποδειγματικά,  όσο δεν λειτουργούσε ποτέ. Δεν πρέπει το παράδειγμά τους να μας αφήσει ασυγκίνητους. Δεν μιλάμε εδώ για τα συμφέροντα κάποιων συνδικαλιστών, μιλάμε για τον αγώνα της ζωής απέναντι στο σκοτάδι.    

Σε ανθρώπινους όρους, η σχέση που έχουμε κάποιοι Έλληνες με την ΕΡΤ, μοιάζει σαν την σχέση με μια γοητευτική γυναίκα, που την είχαμε αλλά δεν της δώσαμε την προσοχή που της άξιζε, γι’ αυτό την χάσαμε, και την ώρα που την χάναμε συνειδητοποιήσαμε πως ήταν η γυναίκα της ζωής μας... Μπορούμε να την ξαναφέρουμε πίσω; Μόνο αν αλλάξουμε εμείς βαθιά μέσα μας ίσως υπάρχει μία ελπίδα... Και  η ελπίδα, όπως ξέρουμε, πεθαίνει πάντα τελευταία...

Πηγή toportal.gr